07 nov Onbekend maakt onbemind, testament en onterving

Regelmatig word ik gebeld over een “niet correct” tot stand gekomen testament. Het gaat meestal om onterving.

Legitieme portie geen pleister tegen het bloeden:

Volgens Nederlands erfrecht heb je dan als kind nog wel recht op een kleiner deel van de erfenis, de legitieme portie. Toch wordt dit als pijnlijk ervaren. Soms voelt het alsof je ouders minder van jou hebben gehouden dan van de andere kinderen. Vaak roept het veel vragen op die je niet meer kan stellen aan de overleden ouder.

Gevaar voor juridisch geschil ligt op de loer:

Door alle onbeantwoorde vragen en onderliggende emoties is de kans op een juridisch geschil groot. Deze kans neemt nog toe als de overige broers en zussen de onterving zien als een bevestiging van de rol van zwart schaap van de familie. Ook de omstandigheden in de jaren voor het overlijden spelen een grote rol. Vooral als het testament vlak voor het overlijden is gewijzigd. Of in een periode waarvan je je achteraf kan afvragen was moeder toen niet al aan het dementeren? En wat voor rol hebben de andere kinderen gespeeld? Voer genoeg voor een jarenlange juridische strijd. Maar het kan ook anders.

Mediation voor of na overlijden kan een groot verschil maken

Voor overlijden:

De beweegredenen voor een ouder om een of meerdere kinderen in de legitieme te stellen lopen erg uiteen. Het is echt niet altijd zo dat dit bedoeld is als een straf. Soms denkt de ouder dat het ene kind het geld meer nodig heeft dan de ander. Of dat het andere kind veel beter voor zichzelf kan zorgen. Hierover kan onder begeleiding van de mediator goed over gesproken worden met het kind en de andere kinderen. Zelfs als er wel sprake is van conflict kan mediation de ouder en het kind de kans bieden het toch nog uit te spreken. Dit verminderd de kans op een onaangename strijd.

Na overlijden:

De onterving komt nog harder aan als de erven niet de benodigde informatie willen geven die nodig is om de legitieme te bepalen of op andere wijze denken dat ze het recht of de plicht hebben om de legitimaris het leven zuur te maken. Via mediation kan er in ieder geval op een meer prettige manier tot het uitwisselen van informatie en de rest van de afwikkeling worden gekomen.

Onbekend maakt onbemind:

Het bespreekbaar maken van de pijnpunten en het benadrukken van het gemeenschappelijk doel is een enorme plus aan mediation. Gemeenschappelijke doelen kunnen zijn het spoedig afwikkelen van de nalatenschap en de familie niet uit elkaar laten vallen (dit heeft ook consequenties voor de jongere generaties), het voorkomen van langdurige en kostbare procedures.

Geef mediation een kans:

Het is nog niet heel gebruikelijk in Nederland om mediation in te zetten voor overlijden. Wellicht ligt daar nog een schone taak voor notarissen om de ouder die wil onterven te wijzen op de emotionele gevolgen en de potentiële juridische strijd die de erven dan ook zullen erven en de mogelijkheid van een gesprek hierover bij een mediator.

Het is zo snel gezegd dat het toch geen zin heeft om met die of die te praten. Of dat praten aan de keukentafel ook tot niets heeft geleid. Een mediator is echter speciaal opgeleid om zo te begeleiden en interveniëren dat de deelnemers empowered worden om op een andere manier te luisteren en communiceren en te denken vanuit win-win in plaats van win-lose. Er is ook niets verloren door mediation daar waar een procedure in de regel verder escaleert.

Het overwegen waard dus. Heeft u vragen bel dan 020-6392112.